-
Herman Beunk
- Top 2023:
-
Ons Album van de Maand maart is vermoedelijk mijn meest beluisterde in 2023 verschenen plaat. Er valt dan ook veel te genieten op dit werkstuk van de Limburgers. Puristische progluisteraars zullen het misschien geen prog vinden, maar net als de muziek van bijvoorbeeld Elbow is deze fijnzinnig geconstrueerde poprock wel degelijk progressief van karakter. Het verbaast me dan ook dat “It's All Downhill From Here” zo weinig aandacht heeft gekregen bij andere progmedia (terwijl bijvoorbeeld het genoemde Elbow vaak wel opgepikt wordt). De prachtige, diep goudbruine stembanden van Koen de Witte brengen een fikse dosis gevoel in de songs. De twee concerten die ik van de groep bezocht bevestigden voor mij nog eens extra de kwaliteiten van Solomon, waarbij bleek dat de groep inmiddels een andere bassist (en wat voor één!) heeft.
Websites:
https://www.solomonmusic.eu/
https://www.facebook.com/Solomonmusicofficial/
Ik ben eigenlijk pas écht aangehaakt als Riverside-liefhebber met “Love, Fear And The Time Machine”, toen daar in 2016 een surround sound-versie van uitkwam. Dit ten opzichte van eerder plaatwerk ingetogen werkstuk deed juist fans die voor de muzikaal steviger kant van de Poolse groep ging afhaken. Ik viel, zeker in de 5.1-mix, voor de dosis melancholie, waar de zang van frontman Marius Duda een flinke rol in heeft. Ik bleef de groep volgen en zag een aantal live-optredens. Het afgelopen jaar verschenen “Id.Entity” deed het ook erg goed met mij, al is de muziek een stuk feller dan op de voorgaande twee albums. Veel songs zijn riff-georienteerd, waarbij het duidelijk is dat Duda de componist is: zijn basspel is vaak zeer prominent. “Landmine Blast” is daar een goed voorbeeld van. “Post-Truth” laat een keyboardsolo van Michał Łapaj horen. Dat wil niet zeggen dat het nieuwste bandlid Maciej Meller niet aan de bak komt: hij excelleert bijvoorbeeld met een meeslepende solo in het langste nummer “The Place Where I Belong”. Tijdens optredens op Midsummer Prog en in Utrecht onderstreepten deze Polen hun klasse.
Websites:
https://riversideband.pl/en/
https://www.facebook.com/Riversidepl
In 2017 was ik diep onder de indruk van “On Track”, het debuut van Damanek. Deze internationaal samengestelde projectband rond de Brit Guy Manning en de Australiër Sean Timms maakt muziek die zich ergens beweegt tussen de progressieve fusionpoprock à la Steely Dan of Sting en progressieve (pop)rock. Pure prog wordt het nergens - er wordt vooral níet in hokjes gedacht en daar hou ik van. En was ik vroeger nooit zo wild van de donkere zang van Manning op diens solo-albums, op één of andere manier zijn z'n vocalen bij Damanek zó in de mix geplaatst dat het me juist wél raakt. De snelle opvolger “In Flight” (2018) maakte bij mij minder los, maar vijf jaar ontwikkelingstijd heeft de heren blijkbaar goed gedaan, want het ambitieuze en zeer gevarieerde “Making Shore” is weer helemaal áf. Bijzonder is de vijfdelige suite “Oculus” die je nadrukkelijk niet als 'prog-epic' moet beoordelen, want muzikaal staan de meeste delen los van elkaar. En de hele plaat klinkt net als z'n voorgangers als een klok!
Websites:
http://www.guymanning.com/damanek/damanek-index.html
https://www.facebook.com/DamanekBand
Ik was I Am The Manic Whale een beetje uit het oog verloren na het debuut “Everything Beautiful In Time” (2016). Ik vond destijds dat deze Britse groep iets té goed naar Spock's Beard had geluisterd. Het was opvallend genoeg juist Ryo Okumoto die mijn aandacht weer op I Am The Manic Whale-bassist/zanger/componist Michael Whiteman bracht. De Spock's Beard-toetsenist vroeg hem namelijk om samen het vorig jaar verschenen Okumoto-album “The Myth Of The Mostrophus” te schrijven en uitvoeren. Over die plaat was ik enthousiast en zeker ook over de zang van Whiteman met fraaie Britse voordracht en articulatie – ik mag dat wel. Niet veel later verscheen het zeer verzorgde “Bumper Book Of Mystery Stories” van zijn eigen band. Het groepsgeluid is hier tot volledige wasdom gekomen. Oppervlakkig luisterend denk je misschien middle-of-the-road-prog te horen, maar luister aandachtig en je hoort de grote muzikaliteit in de subtiele akkoordenprogressies met nét niet voor de hand liggende modulaties. Gitarist David Addis is ook een smaakmaker met zijn spel dat een Brian May-fascinatie verraadt.
Websites:
https://iamthemanicwhale.com/
https://iamthemanicwhale.bandcamp.com/album/bumper-book-of-mystery-stories
https://www.facebook.com/iamthemanicwhale
Er zijn nogal wat Scandinavische bands die bij toenemende leeftijd vanuit hardere muzieksoorten naar progressieve rock toekruipen. Meestal vind ik het resultaat maar zozo. Uitzonderingen zijn er ook: Opeth bijvooorbeeld en nu Lumsk. Deze Noren maakten in het eerste decennium van de 21ste eeuw enkele folkmetalplaten, waarna het 14 jaar duurde voor “Fremmede Toner” verscheen. Dit is toch wel een opmerkelijk project dat tot in de puntjes is uitgewerkt, met zeer geslaagd resultaat. Uitgangspunt is namelijk een aantal beroemde romantische gedichten, waarvan zowel de Noorse vertalingen als de originele versies zijn getoonzet. Wat Lumsk als pre heeft ten opzichte van genoemde bands is de gloedvolle, warme stem van Mari Klingen. Het feit dat de nummers (of soms: de passages) onderling steeds weer anders te plaatsen zijn in de driehoek folk(rock) – progressieve rock – metal, houdt de afwisseling groot en het album spannend.
Websites:
https://lumsk.bandcamp.com/album/fremmede-toner
https://www.facebook.com/lumskmusic/
We hebben bij Xymphonia Freedom To Glide eigenlijk vanaf het begin gevolgd. Ik denk dat ons hele team de oorlogstrilogie in de kast heeft die dit Britse duo in de periode 2013 tot 2019 uitbracht. Dat geldt ook weer voor de epiloog die daarop afgelopen jaar verscheen: “The Chronicle Of Stolen Souls”. Natuurlijk is de stijl intussen bekend, waarbij Pink Floyd duidelijk een inspiratiebron is geweest. Maar het lijkt wel of de melancholieke stem van Andy Nixon per plaat doorwrochter en intenser klinkt en zijn gitaarspel nóg meer door de ziel snijdt. Toetsenist Pete Riley omgeeft dit met een warme klankwereld.
Websites:
https://freedomtoglide.com/
https://freedomtoglide.bandcamp.com/
https://www.facebook.com/FreedomToGlide
De muziek van Stefano Panunzi weet altijd weer te intrigeren. Of de Italiaan die platen nu onder eigen naam of met Fjieri uitbrengt, hij omgeeft zich steeds weer met musici die tot mijn favorieten behoren en de inspiratiebronnen (denk vooral Japan en de diverse afgeleiden van die Britse band). In 2010 had ik zelfs zowel een album van Fjieri (eind 2009 verschenen) als Panunzi in mijn lijst! Ook het deels vocale, deels instrumentale “Pages From The Sea” is weer een genot voor de oren, met om te beginnen het veelal fretloze, heerlijk zoemende baswerk, dat niet alleen wordt verzorgd door Panunzi's Fjieri-partner Nicola Lori, ook Fabio Trentini en Fabio Fraschini houden de herinnering aan wijlen Mick Karn levend. Bij vlagen geeft de ritmesectie aldus een haast funky swingende groove aan de kleurrijke arrangementen die vol, maar niet overvol fraaie details zitten die aangebracht worden door niet alleen Panunzi's keyboards, maar ook door de bugel van Mike Applebaum en de afwisselende gitaarpartijen van naast Jakko Jakszyk ook Markus Reuter, Giacomo Anselmi en Robby Aceto. Aceto is met Jakszyk ook een van de zangers. De van David Sylvians jarentachtigbegeleidingsbekende zanger/gitarist is bijv. te horen in “You And I”.
Website:
https://www.facebook.com/stefanopanunzimusic
https://burningshed.com/artists/StefanoPanunzi/stefano-panunzi_pages-from-the-sea_cd
I Spy was wel eerder op de radar gekomen van progliefhebbers, de Groningse band kwam ook al enkele keren voorbij in Xymphonia. Dat er na een jarenlange pauze gekozen is nóg meer voor progressieve rock te kiezen was toch wel een verrassing. Daarbij is niet voor een belegen stijl of een doordruk van seventiesmuziek gekozen – integendeel zelfs. De invloeden zijn divers en niet eenduidig. Bijzonder is dat de “While The War Began” is opgedeeld in vier suites die uit afzonderlijke songs bestaan. Soms zijn die songs duidelijk gelinkt en lopen ze in elkaar over, andere zijn alleen thematisch verwant maar staan muzikaal los van elkaar, zoals bij de “Oculus”-suite van Damanek. Intrigerend zijn de arrangementen waarvoor vele gastmuzikanten met akoestisch instrumentarium zijn ingezet. Meest opvallend is de trompet van Eric Vloeimans die in een groot deel van de songs weerklinkt, soms in soundscape-achtige stukken kleurend met Jon Hassell-achtig spel.
Websites:
https://ispyband.nl/
https://ispy.bandcamp.com/
https://www.facebook.com/ispyband
Er wordt in Nederland nog altijd jazzrock van wereldklasse gemaakt door gitaristen die weliswaar hun invloeden duidelijk laten doorklinken maar absoluut een herkenbare stijl hebben. Natuurlijk is Richard Hallebeek een naam die in gedachten springt en die is dan ook veelvuldig in ons programma te horen. Meerdere Xymphonia-redactieleden, waaronder ikzelf, werden 20 jaar geleden verrast door de kwaliteit van “The Cross” van Elewout de Raad. Verheugend is dan ook dat hij afgelopen jaar met “True Stories” eindelijk weer eens een jazzrockalbum maakt, nu met 'Project' achter zijn naam. Binnen dat project horen we dezelfde ritmesectie als die we recent bij Hallebeek hoorden: Frans Vollink en drummer Niels Voskuil. Daarnaast heeft hij o.a. zich in één nummer verzekerd van de medewerking van Marco Minnemann. Het resultaat blijft bij meerdere beluisteringen spannend. Het basistrio schittert in bijvoorbeeld “Awestruck”.
Websites:
http://www.elewoutderaad.com/
https://www.facebook.com/elewout.deraad
https://elewoutderaad.bandcamp.com/album/true-stories
https://soundcloud.com/elewoutderaad
Er waren in 2023 meerdere prog-acts die onbeschaamd de seventies laten doorklinken in hun muziek en daarbij ook het passende instrumentarium (met natuurlijk o.a. Mellotron, Mini-Moog, Rickenbacker-bas) gebruiken. De jonge Dominic Sanderson vermengt dat met duidelijk op Steven Wilson geënte stukken, uit de periode dat díe dezelfde invloeden liet weerklinken. Wobblers Lars Fredrik Frøislie deed dat ook prachtig, waarbij het leek of hij de arrangementen van bijv. King Crimsons “Epitaph” en P.F.M.'s “Impressioni di Settembre” kopieerde en van nét een andere melodie voorzag. Beide prachtig, maar nét iets te weinig origineel voor een top-tienplek. Dan kies ik uit die ruif heel vaak Scandinavische bands Jordsjø die met “Saligkeit” wat mij betreft hun sterkste, meest coherente werkstuk tot nu toe hebben gemaakt. Met fraai fluitspel wordt een duidelijke folkinvloed toegevoegd en met houtblazers soms zelfs een klassiek trekje.
Websites:
https://www.facebook.com/jordsjoe
https://jordsjo.bandcamp.com/album/salighet
- En dan de semi-traditionele gedeelde elfde plaats:
1. Solomon – It's All Downhill From Here (Meet Me There Music / Cloud9)
2. Riverside – Id.Entity (InsideOut / Sony Music)
3. Damanek – Making Shore (Giant Electric Pea)
4. I Am The Manic Whale – Bumper Book Of Mystery Stories (eigen beheer)
5. Lumsk – Fremmede Toner (Dark Essence Records/Karisma Records)
6. Freedom To Glide – The Chronicle Of Stolen Souls (Ruby Storm Records)
7. Panunzi, Stefano – Pages From The Sea (eigen beheer)
8. I Spy – While The War Began (Top Hole Records)
9. Raad Project, Elewout de – True Stories (eigen beheer)
10. Jordsjø – Salighet (Karisma Records)
Vijftien albums die zó maar in de top tien hadden kunnen staan als ik 'm op een andere dag had samengesteld. Dit zijn dus ook allemaal albums die ik hogelijk waardeer (op alfabetische volgorde):
Dream The Electric Sleep – American Mystic (eigen beheer)
Flower Kings, The – Look At You Now (InsideOut / Sony Music)
Frøislie, Lars Fredrik – Fire Fortellinger (Karisma Records)
Kite Parade – Retro (White Knight Records)
Lalu – The Fish Who Wanted To Be King (Frontiers Records)
Marsh, Rhys – Towards The West (Autumnsongs Records)
Miller, Martin – Maze Of My Mind (eigen beheer)
Moon Safari – Himlabacken Vol. 2 (eigen beheer)
Mystery – Redemption (Unicorn Digital)
Pattern-Seeking Animals – Spooky Action At A Distance (InsideOut / Sony Music)
Sanderson, Dominic – Impermanence (eigen beheer)
Subsignal – A Poetry of Rain (Gentle Art Of Music / Soulfood)
Wilson, Steven – The Harmony Codex (Virgin Music Group)
Yes – Mirror To The Sky (InsideOut / Sony Music)
Zopp – Dominion (Flat Circle)
Fraaiste heruitgave:
Marillion – Seasons End – Deluxe Edition (EMI, 1988 (origineel) / Parlophone)
Fijn om nu alles uit de periode rondom het eerste album met Steve Hogarth in één set te hebben, inclusief de documentaire “From Stoke Row To Ipanema” en een concertfilm die in 1990 werd opgenomen. Daarnaast een niet te versmaden 5.1 surroundmix van het originele album.
Websites:
https://www.marillion.com
https://www.facebook.com/MarillionOfficial
Mooiste live-album / meest betreurde overlijden:
David Crosby & The Lighthouse Band – Live At The Capitol Theatre (BMG)
Ja we weten het: deze CD/DVD-set verscheen in 2022, maar wel vlák voor de jaarwisseling. Een maand na de release ontviel de zanger met de engelenstem ons, 81 jaar oud. Een paar decennia terug zou niemand hebben geloofd dat hij deze leeftijd zou halen. ...Of dat hij in de herfst van zijn leven de ene sterke plaat na de andere zou uitbrengen, vaak geholpen door jongen honden die het heilige vuur weer in 'm deden ontbranden. Bij dit concert wordt hij omringd door Becca Stevens, Michelle Willis en Snarky Puppy-leider Michael League. Het succes van The Lighthouse Band zit 'm in de ijzersterke songs en mooi uitgewerkte, soms vierstemmige vocalen. De prachtige audio-opname en rustige beeldregie zorgen ervoor dat we er optimaal van kunnen genieten.
Websites:
https://davidcrosby.com/
https://www.facebook.com/OfficialDavidCrosby
Memorabele muziekgerelateerde film:
Squaring The Circle: The Story Of Hipgnosis (Anton Corbijn)
Vorig jaar roemden we al de opmerkelijke King Crimson-documentaire “In The Court Of The Crimson King” die zowaar in de loop van 2023 nog in de filmtheaters was te zien – vlak voor deze documentaire waarin een beroemde hoesontwerper/-fotograaf (Corbijn deed dat voor o.a. U2 en Depeche Mode) zijn blik richt op het beroemdste albumkunstcollectief van de seventies. Niet alleen ontlokte hij opmerkelijke verhalen aan het enige nog levende Hipgnosis-lid Aubry Powell, ook beroemdheden als Paul McCartney en (ex-)leden van Led Zeppelin, Pink Floyd, Genesis en 10CC doen een duit in het zakje.
Meer info:
https://www.imdb.com/title/tt10850264/
Mooiste concert:
Dan gaan we dit jaar voor een compleet festival: Midsummer Prog 2023. Op de openingsband na (een metalband die niets te zoeken had op het festival, vind ik) was de programmering zeer sterk en viel er te genieten van prachtige optredens van bijv. MEER, Riverside, Frost* en de Von Hertzen Brothers. Meest verrassend was wel The Dear Hunter, dat ik niet erg goed ken, maar dat me met o.a. fraaie zang en zeer sterk gitaarwerk bijzonder bij de kladden greep.
Websites:
https://midsummerprog.com/