Maurice Dam

 

Top 2022:
Nu na afloop van 2022 de balans opgemaakt kan worden, kan ik stellen dat het een jaar was met een overvloed aan uitstekende releases. Natuurlijk veel Brits werk, maar ook Scandinavië is sterk vertegenwoordigd en ook in ons eigen land komen we een paar albums tegen die zich kunnen meten met de internationale collega’s.

Ik sloot mijn toelichting vorig jaar af met de vermelding van het nieuwe album van Dave Bainbridge, “To The Far Away”. Dat was toen net (vooralsnog alleen digitaal) uit, maar was maar nog te vers om mee te nemen in de lijst van 2021. Ik voorspelde alvast dat het waarschijnlijk in 2022 mijn nummer 1 zou worden, maar het jaar heeft toch een aantal albums voortgebracht die daarbovenuit steken.

Zowel de oude garde als veel nieuwkomers kwamen met een nieuw album in 2022. Ik vond het dit jaar ook zeer moeilijk om de toplijst te maken en een nummer 1 toe te wijzen. Eigenlijk vind ik 2 albums even sterk en zou ik beide op de eerste plaats willen zetten. Helaas keurt de nogal strenge selectiecommissie van Xymphonia gedeelde plaatsen af, dus ben ik genoodzaakt een album te delegeren naar de nummer 2-positie.

Het was een lastige beslissing, maar ik kies voor het nieuwe album van Solstice, omdat ik de totstandkoming het afgelopen jaar heb mogen volgen. Het is het meest complete album van de Britse band geworden en vanaf het eerste nummer pakt het je. Jess Holland heeft absoluut haar plek gevonden in de band. En dan komt er halverwege het album de sfeeromslag met het geweldige “Run”. Andy Glass is een meestergitarist van dezelfde klasse als Steve Rothery en zo komen we bij mijn andere nummer 1: het nieuwe album van Marillion. Het is de band wederom gelukt een plaat te maken die onder je huid kruipt en opnieuw een 'slow burner' is. Het zijn vooral het nummer “Care”, dat een ode is aan de Britse NHS maar ook deels het verhaal van een goede vriend van Steve Hogarth die terminaal ziek is, en natuurlijk die magistrale gitaarsolo’s van Steve Rothery die het album naar grote hoogt brengen.

Het moge duidelijk zijn dat het album van Dave Bainbridge dan dus mijn nummer 3 is geworden. Er zit dit jaar door onbedoeld toeval een Marillion-gerelateerd thema in mijn lijst. Solstice's Andy Glass was in prille (Sil)Marillion-dagen de voorganger van Steve Rothery, die op zijn beurt ook meedoet op het album van Riccardo Romano, terwijl Arena natuurlijk Marillion-oprichter Mick Pointer in de gelederen heeft. De toetreding van zanger Damian Wilson heeft tot een van de beste Arena-albums geleid.

Afgelopen mei had ik het geluk om het Marillion Weekend in Stockholm bij te wonen. Bijzonder was dat twee Noorse bands het voorprogramma mochten verzorgen. Zowel Dim Gray alsn OAK werkten toen aan een nieuw album. Het eerste album van Dim Gray was al eens Album van de Maand, terwijl de band destijds nog weinig bekendheid genoot. Afgelopen jaar maakte een van de leden zelfs deel uit van Big Big Trains livebezetting.

Ik had eigenlijk een Nederlands album in mijn lijst willen hebben en dat zou dan de nieuwe Flamborough Head zijn geworden, maar met zo’n sterk jaar aan releases valt deze net uit mijn lijst. Hetzelfde lot treft een van mijn Albums van de Maand, van Venus Principle. Dit is het gevolg van enkele wat late ontdekkingen. Het werk van het Australische duo Kilbey & Kennedy kan me zeker bekoren, evenals als het eerder dit jaar verschenen eerste album van Kite Parade en het nieuwe album van Ali Ferguson.

1. Solstice - Light Up (GEP)
2. Marillion - An Hour Before It’s Dark (EarMUSIC)
3. Bainbridge, Dave - To The Far Away (Open Sky)
4. Dim Gray – Firmament (English Electric Recordings)
5. Romano Land, Riccardo - Spectrum (Ma.Ra.Cash)
6. Kilbey Kennedy – The Strange Life Of Persephone Nimbus (eigen beheer)
7. Kite Parade – The Way Home (White Knight)
8. Oak – The Quiet Rebellion Of Compromise (Karisma)
9. Ferguson, Ali – The Contemplative Power Of Water (Little Blue Room)
10. Arena – The Theory Of Molecular Inheritance (Verglas Music)

1. Solstice – Light Up (GEP)
Twee jaar geleden verraste Solstice ons met het album “Sia”. Daarop werd de toen kersverse zangeres Jess Holland geïntroduceerd, die de Britse band duidelijk een nieuwe impuls gaf. Een trouwe schare fans, de Guardians, zorgde er mede voor dat op eigen voorwaarden aan een opvolger gewerkt kon worden. Het album telt 6 nummers en is volgens oud recept opgedeeld in twee kanten. De muziek van Solstice blijft nog steeds een mooie samensmelting van stijlen en bandleider Andy Glass weet naadloos prog, folkrock, funk en nog meer aanverwante stijlen tot een eigen uniek geluid te versmelten. Daar waar de eerste drie nummers stilistisch aansluiten op “Sia”, is er vanaf het vierde nummer “Run” een omslag naar een meer melancholisch geluid. De zang van Jess Holland zweeft hier boven het weemoedige vioolspel van Jenny Newman. Je voelt de dreiging hangen, wat uitmondt in een fantastisch episch einde. Holland heeft duidelijk meer tijd gehad dan destijds bij de “Sia”-sessies, om haar vocalen op te bouwen in de vorm van veel meerlagige zangpartijen. Het basspel van Robin Phillips is bijna hypnotiserend en natuurlijk is er altijd weer het magistrale gitaarwerk van Andy Glass. Maar naast dat is het vioolspel van Jenny Newman een zeer belangrijk ingrediënt in de muziek van Solstice. Toetsenist Steven McDaniel is de laatste jaren steeds beter gaan spelen en zijn spel heeft een prominentere rol binnen het bandgeluid ingenomen. Vooral zijn orgel- en Fender Rhodes pianospel vloeien heel speels door de nummers heen. Naast bassist Robin Phillips maakt Pete Hemsley de ritmetandem compleet met zijn speelse drumstijl.
Websites:
https://www.solsticeprog.uk/
https://www.facebook.com/solsticeprog/

2. Marillion – An Hour Before It's Dark (earMUSIC)
Album nummer 20 is net als “FEAR” geen makkelijk album geworden. Muzikaal ligt “An Hour Before It’s Dark” zeker in het verlengde van die voorganger maar grijpt ook terug naar albums als “Marbles”, “Marillion.com” en “Anoraknophobia”. Maar daar waar het eerstgenoemde album je langzaam binnenhaalt gaat de band nu iets voortvarender van start met toch iets meer 'drive', vooral op het eerste albumdeel. Na de single “Murder Machines” is er een omslag, die wordt ingeluid door een heus koor en mooi pianospel op “The Crow And The Nightingale”, een ode aan Leonard Cohen. Op meerdere nummers keert het koor terug, wat een mooie aanvulling vormt op de toetsentapijten van Mark Kelly. Zanger Steve Hogarth is op het album iets lager gaan zingen maar heeft nog steeds niets aan kracht ingeboet. Tekstueel heeft hij zich zeker laten inspireren door de gebeurtenissen van de afgelopen jaren, getuige “Murder Machines” en “Care”. Wie ook zeker bepalend is voor het geluid is drummer Ian Mosley. Zijn spel klinkt op het eerste gehoor zeer herkenbaar, maar dan zijn er toch weer van die onverwacht briljante momenten. Er is ook weer genoeg ruimte op het album voor Steve Rothery die de nodige gitaarsolo’s op het album ten gehore brengt. Zijn spel knalt soms echt uit de speakers. Het album sluit af met “Care”, een nummer met twee verhalen. Het eerste deel is opgedragen een aan vriend van zanger Steve Hogarth terwijl het tweede deel een ode is aan alle mensen die in de zorg werken en de afgelopen jaren hebben moeten zwoegen.
Websites:
https://marillion.com/
https://www.facebook.com/MarillionOfficial
 

3. Bainbridge, Dave – To The Far Away (Open Sky)
Mochten we begin 2020 al een geweldig album van Lifesigns ontvangen, waarop Dave Bainbridge de gitaarpartijen voor zijn rekening neemt, met zijn eigen “To The Far Away” steekt hij dat album zeker naar de kroon. We konden er dan ook niet omheen deze plaat Album van de Maand januari te maken. Door de verschijningsdatum in de laatste dagen van december 2021 was de kans om een plaatsje in de 2021-jaarlijsten verkeken en daarom nemen we “To The Far Away” natuurlijk in het overzicht van 2022 mee. Bainbridge verzamelt hier al het goede uit zijn glansrijke carrière op één plaat. Naast hemzelf zijn oud-Iona-gedienden Troy Donockley en Martin Nolan, alsmede Frank van Essen van de partij. Deze uit Collendoorn (gemeente Hardenberg) afkomstige drummer/violist trekt hier toch wel alles uit de kast, tot aan dubbele bassdrums toe. De leadzang wordt wederom verzorgd door Sally Minnear, alsmede door Iain Hornal, die we ook kennen van Jeff Lynne’s ELO. Beide stemmen 'blenden' heel mooi samen. De plaat begint vrij traditioneel met “Sea Gazer”, voorzien van de bekende Keltische klanken die we gewend waren van Iona. We worden al vrij snel getrakteerd op een van de hoogtepunten van de plaat met “Girl And The Magical Sky”. Hier wordt de overtreffende trap-werkwijze zeer effectief toegepast: het nummer bouwt gestaag naar een climax, waarbij er een steeds hogere laag wordt toegevoegd, wat je op het puntje van je stoel houdt; de solo’s vliegen je daarbij om de oren. Natuurlijk ‘duelleert’ in een van de instrumentals Bainbridge's gitaar ook weer met Donockley's 'whistles' en 'pipes'; een voorbeeld dat aangeeft hoe de gasten genoeg podiumruimte krijgen op wat toch te boek staat als solo-album van Bainbridge. Zo ook op het spontaan ontstane “Infinitude (Region of the Stars)” met heerlijk vioolspel van Van Essen. Hoewel de plaat dik over de 70 minuten klokt, vliegen deze voorbij. En dan is er ook nog een evenlange tweede schijf vol outtakes en alternatieve versies!
Websites:
https://www.davebainbridgemusic.com/
https://www.facebook.com/DaveBainbridgeMusic/

4. Dim Gray – Firmament (English Electric Recordings)
Zelden lukt het een band om een staande ovatie te krijgen tijdens een voorprogramma van Marillion. Het overgrote deel van de fanschare is zit vaak niet te wachten op een onbekend bandje dat als opwarmer mag dienen. Zo verging het de Noorse band Dim Gray echter niet, als voorprogramma tijdens een van de avonden van het Marillion Weekend in Stockholm. De intense, dromerige progpop met het karakteristieke gitaarspel van Håkon Høiberg, die samen met toetsenist Oskar Holldorff ook de zang verzorgt, komt ook op het podium goed tot recht. Daarnaast zorgt de wat uitgebreidere bezetting live voor net iets meer ballen. Maar voornamelijk de intense muzikaliteit van de band werd soms met open mond door het aanwezige publiek beluisterd. Ook speelde Dim Gray in het voorprogramma van Big Big Train in Poppodium Boerderij waarvan toetsenist Håkon nu ook deel uit maakt. Zo expressief, innemend en extravert als Holldorff als volleerd frontman het publiek voor zich wint, zo introvert en gevoelig klinkt de intense, dromerige progpop van Dim Gray. Het debuut “Flown” was twee jaar geleden een Xymphonia Album van de Maand en als je “Flown en “Firmament” achter elkaar draait, hoor je duidelijke verschillen. Het karakteristieke twangende fingerpickgitaarspel van Håkon Høiberg dringt zich minder vaak op de voorgrond ten faveure van wijds uitwaaierende maar wel steeds transparante synths. Ook Høibergs bibberende vibratozang is minder te horen. Als je de credits bestudeert dan lijkt het aandeel van Holldorff dan ook groter dan op “Flown”. In de behoorlijk galmende productie worden de vaak met viool en cello verrijkte arrangementen vaak tot magnifiek hoogten opgezweept, waar Holldorffs jongensachtige vocalen nog een laag overheen leggen: dit is echt een CD die op een goede geluidsinstallatie kamervullend klinkt. Het ook als single uitgebrachte, atmosferische “Ashes” heeft de nodige trekjes van Tears For Fears, midden jaren tachtig: de tijden dat Holldorffs vader Per Øystein Sørensen Noorse successen behaalde met diens licht-progressieve popgroep Fra Lippo Lippi (ja, iets met appel en boom).
Websites:
https://dimgray.no/
https://www.facebook.com/DimGrayMusic
https://dimgraymusic.bandcamp.com/releases
 

5. Romano Land, Riccardo – Spectrum (Ma.Ra.Cash)
In 2017 bracht Riccardo Romano, toetsenist van RanestRane en The Steve Rothery Band, ons zijn eerste soloalbum ”B612”, dat het verhaal vertelde van “Le Petit Prince”. Nu, 5 jaar later, presenteert hij zijn tweede solo-album. Deze keer houdt hij de inspiratie dichter bij huis. Als vader van een autistische jongen, heeft hij geprobeerd zich te verplaatsen in de gedachten en gedragingen van iemand met autisme. Daar waar hij op de voorganger veel gebruik maakte van gastmuzikanten, speelt hij hier de meeste instrumenten zelf. Wel laat hij de drums over aan Enrico Rossetti en de gitaarparijen aan Luca Grimieri. Overigens zijn er nog wel wát gastoptredens: natuurlijk draagt Steve Rothery bij aan een nummer, alsmede opnieuw diens dochter Jennifer. Det hoofdmoot “Spectrum” bestaat uit twee lange suites: het 18 minuten durende “In The Name Of The Son” en het 25 minuten lange “The Winner”. Daartussenin is ruimte gemaakt voor het korte “Dejà-Vu”. “Spectrum” ligt qua sound het meest in de lijn van zijn werk met RanestRane, maar nog steeds hoor je ook de invloeden van Marillion, en dan voornamelijk “Brave”, terug.
Websites:
https://www.facebook.com/RiccardoRomanoLand
https://maracashrecords.bandcamp.com/album/spectrum
 

6. Kilbey Kennedy – The Strange Life of Persephone Nimbus (eigen beheer)
Het duo Steve Kilbey en Martin Kennedy maakt al behoorlijk wat jaren samen muziek en op Bandcamp tellen we maar liefst 27 releases. Kilbey is misschien wel het meest bekend van de twee, als oprichter en meest prominent lid van The Church. Kennedy kennen we van zijn band All India Radio, dat ook al een kleine 50 titels uitbracht. De duo-activiteiten begonnen nadat Steve Kilbey in 2009 Martin Kennedy benaderde met de vraag of hij nog wat muziek op de plank had liggen: het begin van een inmiddels rijk oeuvre. De albums van het duo bevatten voornamelijk dromerige ambientpop met de nodige psychedelica- en spacerocktrekjes. Er zijn invloeden van Pink Floyd en daarnaast toch ook zeker Tangerine Dream en Air te ontwaren. Vaak wordt er een alternatieve wereld gecreëerd, die als overkoepelend concept fungeert voor de nummers. Dit geldt ook voor het recent verschenen “The Strange Life Of Persephone Nimbus”. Het is het tweede deel van wat een drieluik moet worden, waarin we in heuse science-fictionmodus de hoofdpersoon volgen in haar leven tussen twee fictieve werelden. De lijn van het vorig jaar verschenen, succesvolle “Jupiter 13” is voortgezet, waarbij er soms zelfs nog een schepje bovenop is gedaan. Dat het album op het afgelegen Tasmanië is opgenomen heeft zo zijn weerslag gehad op de muziek. De dromerige, vertellende zang van Kilbey zweeft over de muziek en wordt hier en daar aangevuld door samples van gesproken teksten. Laten we maar gewoon gaan luisteren naar de muziek van dit duo. We gaan zeker meer van Kilbey Kennedy laten horen in de toekomst.
Website:
https://www.kilbeykennedy.com.au/
https://www.facebook.com/kilbeykennedy
https://kilbeykennedy.bandcamp.com/album/the-strange-life-of-persephone-nimbus
 

7. Kite Parade – The Way Home (White Knight)
Een plaat die door lange postale omzwervingen pas de laatste dag van het jaar in mijn brievenbus lag is “The Way Home”, het eerste album van Kite Parade. Achter deze band gaat Andy Foster schuil die zo goed als alle instrumentatie zelf verzorgde. Alleen het drumwerk besteedde hij uit en daarvoor heeft hij niemand minder dan Nick D'Virgilio (Big Big Train, ex-Spock's Beard) en Joe Crabtree (Wishbone Ash, ex-Pendragon) weten te strikken. Daarnaast heeft hij het album laten mixen en masteren door Rob Aubrey (IQ, Big Big Train, etc, etc.) wat garant staat voor een uitstekend klinken eindproduct. Het album is al in maart 2022 verschenen en we hebben het destijds gemist. Dit maken we nu goed want “The Way Home” is een uitermate sterk debuutalbum. Het is een frisse moderne progplaat met de nodige popinvloeden. Kite Parade kan ook zeker in één adem met projecten als Moon Halo of Chasing The Monsoon worden genoemd, gezien het vergelijkbare goede oor voor melodie. Andy Foster heeft jaren aan dit album gewerkt maar door zijn werk als muzikant op een cruiseschip duurde het even voordat het eindelijk af was. Albumopener “Letting Go” is een lekkere inswinger die duidelijk in de lijn van Kino en daarmee ook It Bites ligt. Maar we horen ook het latere Spock's Beard of beter gezegd Pattern Seeking Animals terug in de muziek. Vanaf genoemde opener worden we meegevoerd met heerlijk gitaar- en toetsenwerk en daarnaast heeft Foster ook een zeer aangename stem die qua timbre af en toe aan die van Marc Atkinson doet denken. Wat ook opvalt is dat er op een aantal nummers zeer smaakvol spel op saxofoon is te horen is, een instrument dat Foster bij zijn dagelijks werk ook vaak ter hand neemt. Het album sluit af met een heuse epic, het bijna 15 minuut durende “Stranded”.
Websites:
https://www.facebook.com/KiteParadeMusic
https://kiteparade.bandcamp.com/album/the-way-home

8. Oak – The Quiet Rebellion Of Compromise (Karisma Records)
Net als Dim Gray was deze band ook te gast bij het Marillion Weekend in Zweden en kreeg net als de landgenoten veel applaus. Op "The Quiet Rebellion Of Compromise" is vanaf de eerste klanken het Oak-DNA duidelijk aanwezig: de kenmerkende stem van zanger/toetsenist Simen Valldal Johannessen, de zeer gelaagde productie met veel elektronische elementen en de melancholieke sfeer die de muziek van deze Noorse band altijd met zich mee draagt. Maar dit keer zijn de meeste songs compacter van karakter en horen we ook veel meer gitaren. Maar wat wil je ook, als drie van de 4 leden gitaar spelen en op één nummer gitarist Ole Michael Bjørndal a.k.a. Caligonaut ook nog een duit in het zakje doet? Er wordt daarbij ook nog eens zware thematiek aangesneden, rond mentale gezondheid en depressiviteit, waar Valldal Johannessen zelf flink wat ervaring mee heeft. Dat maakt het album redelijk donker en soms zelfs beklemmend, met een onderhuidse spanning die uiteindelijk ontlaadt in “Paper Wings”: één van Oaks langste nummers (bijna 14 minuten), waarin zelfs eventjes flink gegrunt wordt, wat binnen de context van het album prachtig uitpakt. Deze Osloërs leveren met dit derde album naar ons oordeel misschien wel hun sterkste album af dat ondanks het zware thema (dat overigens als je niet te veel aandacht schenkt aan de teksten er niet superdik bovenop ligt) wel degelijk zeer meeslepend is.
Websites:
https://oakinoslo.com/
https://www.facebook.com/oakinoslo/
https://oakinoslo.bandcamp.com/album/the-quiet-rebellion-of-compromise
 

9. Ali Ferguson – The Contemplative Power Of Water (Little Blue Room)
"The Contemplative Power Of Water" van Ali Ferguson werd door een luisteraar vergeleken met het Karnataka-zijproject Chasing The Monsoon. Het album opent met ambientklanken en een langzaam opbouwende sfeer en als dan de gitaar zijn intrede doet zijn we helemaal in de klankwereld van Pink Floyd ten tijde van “Wish You Were Here” (maar ook wel het latere “Sorrow”). ...En dan beseffen we ineens dat Ferguson al eens vaker in ons programma te horen is geweest, want hij is al jaren de vaste gitarist in de band van Ray Wilson (Stiltskin, Genesis) en zorgde met name met zijn spel voor de spreekwoordelijke kers op de taart van Wilsons recentste album "The Weight Of Man" (2021). De openingstrack is het eerste deel van het driedelige titelstuk, dat de rode draad door het album vormt. Ferguson laat hierin zijn liefde voor atmosferische klanken vrijelijk de loop. Wat gelijk opvalt is de prachtige productie, met een mix van traditionele rock en elektronica, eigenlijk precies zoals bij Chasing The Monsoon. Maar daar waar dat project een samenwerking was van meerdere muzikanten, is Ali Ferguson grotendeels alleen verantwoordelijk voor alle muziek, gitaar, bas, toetsen, vocalen etcetera. Voor wat aanvullende inkleuring deed hij overigens wel een beroep op wat gastmuzikanten. Het resultaat is een album dat een schoolvoorbeeld kan zijn voor hoe je moderne progressieve rock kunt maken in deze tijd. Zoals gezegd, we horen Pink Floyd terug en ook bands die die invloed altijd in zich hebben gedragen zoals RPWL, maar ook wel het latere werk van Quidam.
Website:
https://www.aliferguson.com/
https://aliferguson.bandcamp.com/
https://www.facebook.com/alifergusonofficial

10. Arena – The Theory Of Molecular Inheritance (Verglas Music)
Dit is het 10de studioalbum van de band. Het was de bedoeling dat 2 jaar geleden het 25-jarig bestaan zou worden gevierd met een tour. Maar ja de covidpandemie zorgde ervoor dat de tournee twee jaar werd uitgesteld. Een voordeel was wel dat er extra tijd beschikbaar kwam voor het maken van een nieuw album en wat een plaat is het geworden! De titel “The Theory Of Molecular Inheritance” is bedacht door toetsenist Clive Nolan. Het is een theorie die in grote lijnen gaat over dat als mensen doodgaan, ze verteren, maar de materie verdwijnt niet: het is allemaal 'stardust' en dat blijft rondgaan in het universum. De moleculen die ooit deel uitmaakten van een persoon kunnen zo ook terecht komen in de lichamen van andere mensen. Nolan werkte samen met gitarist John Mitchell zijn ideeën voor het album uit. Arena heeft een nieuwe zanger in de persoon van niemand minder dan Damian Wilson (Threshold, Landmarq, Headspace, Ayreon), als opvolger van Paul Manzi. Wilson stond al jaren op het lijstje van Clive Nolan als mogelijke Arena-zanger. Wilson bereidde zich grondig voor en maakte zich de teksten van Nolan in drie maanden tijd helemaal eigen. Mede-oprichter Mick Pointer is natuurlijk weer verantwoordelijk voor het drumwerk en hij verzorgt ook de tourorganisatie; en bassist Kylan Amos (sinds 2014 in de Arena-gelederen) is tevens verantwoordelijk voor het grafische werk. Het nieuwe album is prachtig, mede door de zang van Damian Wilson: hij laat geweldige uithalen horen, maar ook de subtielere stukken zijn van grote schoonheid. Daarbij komen nog de supermelodiueze orkestraties van Clive Nolan en John Mitchells gitaarsolo's, die van de buitencategorie zijn.
Websites:
https://www.arenaband.co.uk/
https://www.facebook.com/ArenaBandofficial